Σελίδες

26.3.13

ένα μουσείο πάνω στη 'Διαχωριστική Γραμμή'

Επισήμως λέγεται "Οδός Σώματος Μηχανικού".
Αν όμως ρωτήσεις κάποιον τυχαίο περαστικό "πού είναι η Οδός Σώματος Μηχανικού;" το πιθανότερο είναι να σου απαντήσει με μια σύντομα γκριμάτσα άγνοιας.

Κι όμως : Πρόκειται για τον πιο σημαντικό δρόμο της Ιερουσαλήμ
γνωστός σε όλους ως "Λεωφόρος Υπ'Αριθμόν Ένα".


Η "Λεωφόρος Υπ'Αριθμόν Ένα" είναι τα παλιά σύνορα, που χώριζαν την πόλη στα δύο : την Ανατολική Ιερουσαλήμ που ανήκε στην Ιορδανία και την Δυτική, που ανήκε στο Ισραήλ. Μετά τον πόλεμο των Έξι Ημερών τον Ιούνιο του 1967 και μέχρι σήμερα, τα παλιά σύνορα έγιναν η κεντρική συγκοινωνιακή αρτηρία της Ιερουσαλήμ, που ελέγχεται πλέον ολόκληρη από το Ισραηλινό κράτος.

Πρόσφατα, η "Λεωφόρος Υπ'Αρθμόν Ένα" άλλαξε πρόσωπο και κατά μήκος της κυλάει το τραμ της πόλης που ενώνει τις αραβικές βορειοανατολικές της γειτονιές, το ιστορικό-εμπορικό κέντρο, καταλήγοντας στις καθαρά εβραϊκές γειτονιές της, στα νοτιοδυτικά.

η Λεωφόρος Υπ'Αριθμόν 1 στην Ιερουσαλήμ
- βλέποντάς της από τον Νότο προς τον Βορρά -

Αν δεν το ξέρεις, δεν το προσέχεις.

Είναι ένα από τα πάμπολλα πετρόκτιστα σπίτια, που για ένα ελληνικό μάτι έχουν κάποιον "νεοκλασικό αέρα", αν και απέχουν πολύ από έναν τέτοιον χαρακτηρισμό. Οι σμιλευμένες ωχρές πέτρες, βαλμένες με τάξη η μια δίπλα και πάνω από την άλλη, όπως και τα "οθωμανίζοντα"παράθυρα, σου υπενθυμίζουν πού ακριβώς βρίσκεσαι : Μεταξύ Ανατολής και Δύσης.
Δεν θα μπορούσε να βρεθεί λοιπόν πιο σαφής ονομασία για το "Μουσείο πάνω στην Διαχωριστική Γραμμή" (Museum on the Seam στα αγγλικά), το οποίο αυτοχαρακτηρίζεται από το 2005 μέχρι σήμερα ως "Μουσείο Σύγχρονης Κοινωνικοπολιτικής Τέχνης".


21.3.13

"Ομόνοια" κι ελπίδα

Ομόνοια.
Εννοώ την ευρύτερη περιοχή της Πλατείας Ομονοίας μιας πόλης που πονάω και αγαπώ : της Αθήνας μας. Μία περιοχή που μέρα με τη μέρα, μήνα με το μήνα, χρόνο με το χρόνο, μετατράπηκε σιγά σιγά αλλά σταθερά σε χωνευτήρι ανθρώπων που ξεκίνησαν από μακριά, για άλλο λόγο έφτασαν και  έμειναν εκεί, εγκλωβισμένοι.

"Ομόνοιες" βρίσκουμε πια παντού.
Όλες με όνομα διαφορετικό, σε διαφορετικά μήκη και πλάτη.
Όλες διαφορετικές και όλες τόσο ίδιες.

το πάρκο της οδού Levinski, δυο βήματα από τον κεντρικό σταθμό λεωφορείων.
η "Ομόνοια" του Τελ Αβίβ

Η "Ομόνοια" του Τελ Αβίβ βρίσκεται στις νότιες γειτονιές του. 
Σ' αυτές που δεν έφτασαν ακόμα οι πολυώροφοι πανάκριβοι ουρανοξύστες με τα διαμερίσματα και τα ρετιρέ πολυτελείας. Αυτές που έμειναν από τις αρχές της δεκαετίας του '60 γεμισμένες με σπίτια χαμηλά. Μόνο που οι ένοικοι άλλαξαν. Το νότιο Τελ Αβίβ κατοικείται σήμερα κατά κύριο λόγο από μετανάστες που ήρθαν από το Σουδάν, την Κίνα, την Ταϊλάνδη και τις Φιλιππίνες.


12.3.13

μια μικρή Βιέννη στην Ιερουσαλήμ

Άμα δεν σου το ψιθυρίσουν σιγά σιγά στ'αυτί, δεν το βάζει ο νους σου.
Κι εγώ, όταν το πρωτοάκουσα, να πω την πικρή μου αλήθεια , δεν το πολυπίστευα..

"Μια Βιέννη μέσα στην Ιερουσαλήμ;!..
...δεν είμαστε καλά! πλάκα μου κάνετε!"
Κι όμως! 



Το λένε Austrian Hospice -"Αυστριακό Πανδοχείο" στα ελληνικά - και η θέση του μέσα στην Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ  είναι τόσο κεντρική που ..δεν την πιάνει το μάτι σου.
Via Dolorosa 37. 
Διαπιστώνοντας μάλιστα εκ των υστέρων τη θέση του μέσα στη μέση του κέντρου του θορυβώδους -και ολίγον χαώδους-αραβικού τομέα, πραγματικά τσαντίστηκα με τον εαυτό μου, που με έπιασα τόσο μα τόσο ..αδιάβαστο.

Το Αυστριακό Πανδοχείο δεν ονομάσθηκε τυχαία έτσι.
Κατά τα πρότυπα άλλων χριστιανικών δογμάτων -με πρώτο και καλύτερο το πρώτο διδάξαν Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων που με τα πολλά μοναστήρια του είχε λύσει το πρόβλημα της διαμονής των ορθόδοξων προσκυνητών στους Αγίους Τόπους- έτσι και οι καθολικοί και προτεστάντες πολίτες της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας έπρεπε κι εκείνοι να έχουν ένα μέρος που θα εξασφάλιζε σε προσιτές τιμές τη διαμονή τους και όσο γινόταν πιο κοντά στον Ναό της Αναστάσεως. 

Έτσι, και μάλιστα παρά το ότι δεν είχε σταθεί δυνατόν να βρεθεί κατάλληλο ακίνητο στον χριστιανικό τομέα της πόλης, το Αυστριακό Πανδοχείο έζησε δόξες από την πρώτη μέρα της λειτουργίας του το 1858 μέχρι και την αποχώρηση των Οθωμανών από τους Αγίους Τόπους.


6.3.13

το ελιξήριο της Ενσωμάτωσης

Πριν από 65 χρόνια η Ελλάδα μεγάλωσε.
Απέκτησε τον 51ο Νομό της. Τα Δωδεκάνησα.
Ένα συγκρότημα νησιών και ένας συμπαγής ελληνικός πληθυσμός που ποτέ δεν ξέχασε το εθνικό του μετερίζι, τη γλώσσα του, την καταγωγή του, τα ήθη και τα έθιμά του.

Τα τελευταία χρόνια, και ενώ η οικονομική και κοινωνική κρίση μαστίζει όλη την Επικράτεια, τα Δωδεκάνησα συνεχίζουν να αποτελούν μία από τις επαρχίες της χώρας που έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν στην Ελλάδα οικονομική στήριξη, που τώρα τη χρειάζεται περισσότερο από κάθε άλλη φορά.

Είναι αλήθεια πως ο τουρισμός σε συνδυασμό με την απαράμιλλη φυσική ομορφιά των νησιών μας κατέστησαν τα Δωδεκάνησα ένα από τα πιο "δυνατά χαρτιά" της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας.
Και αυτά τα δυνατά μας χαρτιά δεν κάηκαν.
Υπάρχουν ακόμα.
Ίσως υπάρχουν κι ακόμα περισσότερα, που σήμερα δεν είμαστε σε θέση να συνειδητοποιήσουμε.

Είναι όμως όλα "ύλη";

Τελικά, η "ύλη" είναι αυτή που κρατάει ακμαία μια χώρα, μια κοινωνία ή μια δωδεκάδα νησιά;

Η ταινία "Με Λένε Αμαράντειο" και οι παράλληλες διηγήσεις που παρατἰθενται καθ' όλη τη διάρκειά της αποδεικνύουν ακριβώς το αντίθετο. 



Η νοσταλγία που γλυκαίνει κάθε τι πικρό, αποκαλύπτει εκείνο το παλιό, ξεχασμένο αντίδοτο που οι Δωδεκανήσιοι ανακαλούσαν στη μνήμη τους σε καιρούς δύσκολους : 
Την εμμονή τους στην παιδεία και στη διατήρηση της ταυτότητάς τους.
Την εμμονή τους να μην ξεχάσουν ποτέ από πού είναι, πού βρίσκονται και πού πάνε. 
Μια εμμονή αθόρυβη, αλλά πέρα ως πέρα υπαρκτή. 

Κι ας τους απαγορεύθηκε να μιλούν την Ελληνική γλώσσα δημόσια από τον "πολιτισμένο" Ιταλό κατακτητή. Κι ας τους επιβλήθηκε να ζουν ως πολίτες Β' Κατηγορίας από όποιον ξένο βρέθηκε να καθορίζει την καθημερινότητά τους μέσα στον ίδιο τους τον τόπο. Κι ας προσπαθούσε να τους πείσει η κάθε μορφής "ύλη" πόσο αδύναμοι, ανήμποροι, ανίκανοι ήταν να ορίσουν οι ίδιοι τη δική τους εθνική μοίρα.

Πράγματι, η έλλειψη "ύλης" δημιουργεί ερωτηματικά και ποικίλους προβληματισμούς.
Η έλλειψη "ύλης" δημιουργεί απελπισμένες αμφισβητήσεις, κοινωνικές εντάσεις και οργή.
Κυρίως όμως, δημιουργεί φόβο.

Ποιο να είναι άραγε αυτό το αντίδοτο
που καλούμαστε να ανακαλύψουμε ξανά από την αρχή;
Ποιο ελιξήριο ψάχνουμε να βρούμε;