Οι παράμετροι των εξελίξεων μεταξύ Ισραήλ-Παλαιστινίων. Τι δείχνει το εθνο-θρησκευτικό κύμα βίας στην Ανατολική Ιερουσαλήμ

Δημοσιεύθηκε από την ελληνική έκδοση του περιοδικού Foreign Affairs

στις 05.12.2014

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Το κύμα εθνοθρησκευτικής βίας στην Ανατολική Ιερουσαλήμ από τον Ιούλιο του 2014 μέχρι σήμερα, ανέδειξε την αδυναμία τόσο της Παλαιστινιακής Αρχής όσο και της Χαμάς να μετουσιώσουν πολιτικά τα αιτήματα της αραβικής κοινής γνώμης της πόλης. Οι απειλές για μεταβολή του status quo όσον αφορά τα δικαιώματα λατρείας στο "Όρος των Τεμενών" ("Όρος του Ναού") προσέδωσαν έντονο θρησκευτικό χαρακτήρα στο ήδη τεταμένο συγκρουσιακό κλίμα μεταξύ του εβραϊκού και του παλαιστινιακού στοιχείου. Με την πάροδο των μηνών και την ολοένα αυξανόμενη ένταση, το ερώτημα περί έναρξης ή μη μίας τρίτης Ιντιφάντα προσλαμβάνει περισσότερο θεωρητικό παρά πρακτικό περιεχόμενο. Η αδυναμία εξεύρεσης πολιτικής λύσης δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για την υιοθέτηση μέτρων πρόληψης και καταστολής, ενώ, ως αντίβαρο της απουσίας ηγεσίας στην αραβική κοινωνία της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, ΗΠΑ και Ισραήλ αποφασίζουν να αναβαθμίσουν τον επί πολλά χρόνια ξεχασμένο ιορδανικό παράγοντα. Τα βίαια επεισόδια των τελευταίων μηνών κατέδειξαν τις βασικές παραμέτρους που επηρεάζουν τις εξελίξεις, η αποτίμηση των οποίων είναι απαραίτητη εν όψει των επικείμενων πρόωρων βουλευτικών εκλογών στο Ισραήλ.

 

χάρτης του κέντρου της πόλης της Ιερουσαλήμ

Επίμονα τίθεται το ερώτημα εάν και κατά πόσον το κύμα βίαιων συγκρούσεων μεταξύ των ισραηλινών δυνάμεων ασφαλείας των νεαρών παλαιστινίων διαδηλωτών στην Ανατολική Ιερουσαλήμ από τις αρχές του Ιουλίου 2014 έως και σήμερα αποτελεί τον προάγγελο ή ακόμα και την απαρχή μίας τρίτης Ιντιφάντα. Αντιφατικές είναι οι εκτιμήσεις από τα διεθνή ΜΜΕ αλλά και από έγκυρες ισραηλινές και παλαιστινιακές πηγές, οι οποίες προσπαθούν να αποκρυσταλλώσουν τις εικόνες που εκτυλίχθηκαν τους περασμένους μήνες στους δρόμους της Ιερουσαλήμ και που εύλογα παραπέμπουν στις ταραγμένες περιόδους του τέλους της δεκαετίας του '80 και τις αρχές της δεκαετίας του 2000.

Η απρόσμενα αθόρυβη παρέλευση της φετινής 11^ης Νοεμβρίου -ημερομηνία κατά την οποία συμπληρώθηκαν δέκα χρόνια από τον θάνατο του ιστορικού ηγέτη των Παλαιστινίων, Γιάσερ Αραφάτ- φώτισε ιδιαίτερες πτυχές της σημερινής παλαιστινιακής πολιτικής πραγματικότητας. Λαμβάνοντας υπ' όψιν τα γεγονότα που μεσολάβησαν από τον περασμένο Ιούλιο, συγκρίνοντάς τα με τα κύρια χαρακτηριστικά αλλά και τα αποτελέσματα της πρώτης Ιντιφάντα του 1987 και της δεύτερης του 2000 - η απάντηση στο ερώτημα περί της απαρχής η μη μίας τρίτης παλαιστινιακής εξέγερσης, γίνεται ολοένα και πιο σαφής.

Ομοιότητες και διαφορές μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης Ιντιφάντα

(1987, 2000)

Αποτιμώντας περιληπτικά την οργανωτική δομή, τα αιτήματα και τα πολιτικά αποτελέσματα της πρώτης και της δεύτερης Ιντιφάντα, μπορούμε πλέον με βεβαιότητα να καταλήξουμε στα εξής βασικά συμπεράσματα ως προς τα σημεία σύγκλησης και απόληξής τους :

1. Η οργάνωση βομβιστικών επιθέσεων και η μετεξέλιξη των αρχικά αυθόρμητων και πάνδημων διαδηλώσεων στη Δυτική Όχθη και στη Λωρίδα της Γάζας, αποτελούσαν το αποτέλεσμα μιας καλά δομημένης επιχειρησιακής προεργασίας. Η επιλογή των στόχων, η εκπαίδευση των δραστών και ο γενικότερος συντονισμός στα πλαίσια των μικρών τοπικών κοινωνιών – όλα αυτά προϋπέθεταν μεθοδικότητα, πυρήνες, στρατολόγηση, εκπαίδευση και τεχνικά μέσα.

Is an 'Energy Tetrahedron' feasible in the South East Mediterranean?

Δημοσιεύθηκε από το Κυπριακό Κέντρο Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων 

του Πανεπιστημίου Λευκωσίας

(Περιοδική έκδοση InDepth Vol.11 Issue 6 / 01.12.2014 )

Publishe by the Cyprus Centre of European and International Affairs

University of Nicosia

( InDepth  Vol.11 Issue 6 / 01.12.2014 )

Egypt, under the presidency of Abdel Fatah Al-Sisi, is re-experiencing the implementation of the Mubarak doctrine on the country's regional alliances. Al-Sisi, one of the key figures during the uprising against Mohammad Morsi's regime in 2012, has been very clear about the way he sees Egypt's place in the world: Cairo strengthened its intelligence and military cooperation with Israel vis-à-vis the Hamas regime in the Gaza Strip, which allegedly holds strong ties with Islamic factions in the Sinai peninsula. The Egyptian government clearly shows its strategic resilience to the US-led coalition against the Islamic State in Syria and Iraq, which has resulted in the renewal of the decades-long political alliance with other pro-Western Sunni Arab States, such as Saudi Arabia, Iraq, Jordan, the UAE, Kuwait, Oman and Bahrain. Al-Sisi does his best in order to show his differentiation towards the Muslim Brotherhood's brief control of political power under Morsi, adopting severe measures against radical political Islam, in order to remind to the West that Cairo is able to continue to bridge the Arab world and the West, as it did during the Mubarak era. Egypt is annoyed by Turkish and Qatari intrusiveness over the issues concerning the influence of political Islam in Egypt's political scene and in the Levant in general. At the same time, Egypt and the West are preoccupied with the unstable situation in neighboring Libya, while both keep a low profile towards Assad's secular regime in view of a Western-led coalition against the Islamic State.

President Al-Sisi's regional agenda shows that Mubarak's legacy in the country's foreign policy will continue to affect Egyptian decision-makers, following a brief period of pro-Islamic ambivalence that puzzled the country's traditional ties with Western countries in the Mediterranean, that shared a common past of good relations. One of those countries is the Republic of Cyprus.

In a volatile Middle East and South east Mediterranean, regional alliances do not remain stable. However, geographical facts do - and Cyprus has always been important for Egypt. During the '60s Gamal Abdel Nasser viewed Cyprus as a strategic ally that might reflect Cairo's regional endeavors through Nicosia's activity in the Non-Aligned Movement, despite – and due to - the fact that the island was an integral part of NATO's regional military presence. During the '70s and '80s Cyprus was an additional positive factor for Egypt's commercial and diplomatic relations with the West. Nevertheless, Cairo understood well that keeping a low profile over the continuing Turkish occupation of the northern part of the island was essential in order to prevent any undesired correlation affecting Cairo's normalized, yet vulnerable, ties with Israel, a country which maintained a strong strategic alliance with Ankara for decades.